Wonderen voor alledag

Om richting te geven aan hun leven lieten middeleeuwers zich leiden door tekens en wonderen die ze van Godswege verwelkomden. Soms waren dat bovenzinnelijke ervaringen die hen rechtstreeks met de Andere Wereld in contact brachten, soms gewone gebeurtenissen waarachter bijbelse prototypes schuilgingen. Tekens konden zich ook voordoen in de gedaante van een persoon in wie men een man Gods herkende. En men verdiepte zich in het lijden van dé Man Gods, Christus. Deze goddelijke bakens wezen de weg tijdens avontuurlijke reizen, maar ook in het gewone leven van alledag. Aan deze samenleving in het teken van het goddelijke heeft Jaap van Moolenbroek zijn wetenschappelijke leven gewijd. In deze bundel zijn elf opstellen van zijn hand opgenomen, gegroepeerd rond drie thema's: vernieuwingen in het kloosterleven van de twaalfde en dertiende eeuw, Caesarius van Heisterbach en het religieuze leven van de Late Middeleeuwen.    

Inhoud: Woord vooraf    Noot van de redactie    Een pastoraal offensief in Antwerpen. Norbertus, de volgelingen van Tanchelm, en de stichting van het Sint-Michielsklooster in 1124    Vrouwen en visioenen in de abdij Oostbroek. Studie, editie en vertaling van een Utrechtse mirakeltekst uit de twaalfde eeuw    Servatius en Johannes. Over de vroegste geschiedenis van het Utrechtse vrouwenklooster van Sint-Servaas    Over exempels, wonderen en visioenen in het werk van Caesarius van Heisterbach    Driehonderd schepen voor het heilig land. Olivier van Keulen en de kruistochtcampagne van 1213-1217    Caesarius van Heisterbach over cisterciënzerinnen  Een monastiek eetregime in de twaalfde en dertiende eeuw. De voorschriften van de cisterciënzer orde en de exempels van Conradus van Eberbach en Caesarius van Heisterbach    Maerlants Scolastica of Rijmbijbel: een waagstuk?    Dat liden ende die passie ons heren Jhesu Cristi. Een bestseller uit het fonds van Gheraert Leeu in vijftiende-eeuwse context    Wessel Gansfort, de abdij Aduard bij Groningen, en de afdanking van de Dialogus miraculorum van Caesarius van Heisterbach    Zeeuwen in verzet tegen hun kerkelijke rechters. Een enquête in het jaar 1505    Lijst van afkortingen    Gebruikte bronnen en literatuur    Lijst van kaarten en afbeeldingen    Publicaties van Jaap van Moolenbroek    Register

'We hebben hier een aardig mozaïek van zeer goed leesbare teksten, die ons (aspecten van) de leefwereld van middeleeuwse mensen helder voor ogen voeren [...]. Juist die aandacht voor het alledaagse maakt deze teksten zo sympathiek en goed leesbaar.' Petty Bange in: BMGN 123 (2008) 1, webrecensie

'Jaap van Moolenbroek is een groot kenner van dergelijke mirakelverhalen en de manier waarop middeleeuwse auteurs deze probeerden over te dragen.' Marjoke de Roos in: Geschiedenis Magazine 42 (2007) 2

'Aan dit thema heeft de eminente professor zijn wetenschappelijke leven gewijd en het is goed dat die interessante verspreide kernartikels nu werden samengebracht in een handige uitgave.' Jean Luc Meulemeester in: Kunsttijdschrift Vlaanderen 56 (2007) 314

'De artikels zelf zijn zonder enige twijfel inspirerend, zowel qua aangesneden onderzoeksvragen en thema's - de vele facetten van de wisselwerking tussen godsdienst en samenleving -, als qua methodiek. Telkens opnieuw worden vaak erg complexe dossiers minutieus ontrafeld en zorgvuldig geanalyseerd zonder de helderheid van het betoog te hypothekeren.' Brigitte Meijns in: Trajecta 12 (2008) 2

Verder gesignaleerd in: Reformatorisch Dagblad, 18-10-2006, Scriptorium (2007) 2, IMB, 42:1 42:2 for 2008 (2009). Tevens besproken door Petty Bange in: Church History and Religious Culture 87 (2007) 4, pp. 549-550.