Tweelinge eener dragt

In de vroegmoderne tijd, vóór de scheiding der kunsten die Lessings Laokoon (1766) bewerkstelligde, werden Poëzie en Schilderkunst veelal gedefinieerd in relatie tot elkaar, volgens het vaak (maar meestal foutief) geciteerde adagium ut pictura poesis. Talrijk zijn de kunstuitingen uit die tijd waarin beide tweelingzusters daadwerkelijk samengingen, al was hun onderlinge verhouding lang niet altijd even harmonieus. Deze bundel - vrucht van een interdisciplinair samenwerkingsverband van (kunst)historici en literatuurhistorici - beoogt vernieuwende inzichten te bieden in het grensgebied tussen literatuur en beeldende kunst. De auteurs richten zich op de Nederlanden in de periode 1500-1750 en brengen een aantal intrigerende gevallen van woord-beeld relaties ter sprake.    

Inhoud: KAREL BOSTOEN, ELMER KOLFIN/PAUL J. SMITH, 'Tweelinge eener dragt'. Woord en beeld in de Nederlanden (1500-1750)   Thema's: PAUL J. SMITH, Het dronken Hert. Een emblematische fabel bij De Dene en Vondel   KAREL BOSTOEN/DANIEL HORST, De wolf onder de schapen. Afbeeldingen van Broer Cornelis   ERIC JAN SLUIJTER/NICÔLE SPAANS, Door liefde verstandig of door lust verteerd? Relaties tussen tekst en beeld in voorstellingen van Cimon en Efigenia   Boekillustraties: HANNEKE DE BRUIN, De duivel is zo zwart als men hem schildert. Over de uitbeelding van donkere mensen in vroege Nederlandse drukken   EDDY VERBAAN, Jan Janszoon Orlers schetst Leiden. Illustraties in de vroege stadsbeschrijvingen   ELMER KOLFIN, 'Drinkcken ende klincken kunje sien ter naeste plaet'. De boekillustraties van Adriaen van de Venne in Quintijns De Hollandsche-Liis met de Brabandsche-Bely (1629)   MALGORZATA SARNOWIEC, De zeven zonden van het dienstmeisje: een moralistische en libertijnse versie beschreven en verbeeld   DAWN ODELL, The soul of transactions. Illustration and Johan Nieuhof's Travels in China   NELKE BARTELINGS, 'Hier toont voor 't oog het tijtelblad den inhout in het boek vervat'. De rol van de titelprent in Frans van Mieris' Histori der Nederlandsche vorsten   Geschreven en geschilderd: BOUKJE THIJS, 'Ghevoestert uyt een borst': woord en beeld in Den Nederduytschen Helicon (1610)   JULIETTE RODING, Tekst en beeld in het trompe-l'oeil van Cornelis Norbertus Gijsbrechts: de 'perspectiefkamer' van Frederik III en Christiaan V van Denemarken uit de periode 1668-1672

'Dit is echt een boek voor fijnproevers, ook in zoverre dat iedere zin en ieder van de zeer vele afbeeldingen nauwkeurige beschouwing vereist. Daarom is het ook in zeker opzicht een "moeilijk" boek. Liefhebbers - ik gebruik dat woord nu zoals onze 17de en 18de eeuwse voorouders dat deden - van de materie zullen er echter stellig van genieten.' Ph.M. Bosscher in: Holland 43 (2002).