Een Curieus Werck

Een uytstekend curieus werck noemt een brochure uit 1696 de maquette die nu te zien is in het Amsterdams Historisch Museum. Vanbuiten is de maquette geïnspireerd op het Amsterdamse stadhuis van Jacob van Campen, vanbinnen is zij tot in de kleinste hoeken uitbundig beschilderd. Het thema van de schilderingen is de oorlog waarin de Republiek in 1672 (het Rampjaar) verzeild raakte en die in 1678 werd besloten met de Vrede van Nijmegen. De kleurige decoraties vormen een staalkaart van zeventiende-eeuwse interieurkunst. In 1788 kwam dit unieke 'kijkmodel' in het bezit van Carl August, hertog van Saksen-Weimar. Deze in wetenschap en kunst geïnteresseerde vorst was een bewonderaar van het stadhuis van Jacob van Campen. Onder leiding van Johann Wolfgang von Goethe, die aan zijn hof verbonden was, werd de maquette gerestaureerd en in zekere zin 'verstadhuisd'. In deze rijk geïllustreerde bundel worden verschillende facetten van de fascinerende maquette behandeld.    

Inhoud: ROELOF VAN GELDER, Raadsels rond een maquette   CORRIE BOSCHMA-AARNOUDSE, Een Italiaans paleis of het Amsterdamse stadhuis   DEIRDRE CARASSO, 'Treffelyke en uytstekende Historien en Sinnebeelden'. Verbeelding van oorlog en vrede   JET PIJZEL-DOMMISSE, 'Bemaelt door het Penseel van vermaerde Schilders'. De decoraties van het interieur   MARINUS PÜTZ, '... und retten das wirklich interessante Kunstwerk'. Goethe en het Amsterdamse stadhuis   PIETER VLAARDINGERBROEK, Weimar versus Amsterdam. Het bouwmodel van het Amsterdamse stadhuis nader bekeken   ANGELIQUE FRIEDRICHS, Het schildertechnisch onderzoek   Bijlage: Beschryvinge van het Nieuw Konstigh Italiaans Konincklyck Gebouw

'Er is een team van zeer ervaren en deskundige onderzoekers bezig geweest met de maquette. Het niveau van de bundel is dus hoog. Alle artikelen zijn voorzien van een notenapparaat en er zijn verschillende bijlagen aan toegevoegd. De foto's verluchten de bundel op uitstekende wijze. Als een overvloed aan details geen probleem is voor de lezer, dan is deze bundel zeker een aanrader.' Saskia de Boer in: Recensiebank historischhuis.nl. 'Men zou het niet voor mogelijk hebben gehouden dat over een maquette (in het Amsterdams Historisch Museum) zo'n boeiend boek zou zijn te schrijven'. Guido de Bruin in: Spiegel Historiael 39 (2004) 1

'De rijk geïllustreerde studie biedt voor iedere lezer wat wils, omdat zeven auteurs de maquette vanuit hun verschillende specialismen bekijken en hun bevindingen vervolgens in een breder perspectief plaatsen. [...] Het onderzoek heeft waarschijnlijk meer vragen opgeleverd dan beantwoord, maar als lezer krijg je zin om mee te zoeken naar de antwoorden.' Anouk Estourgie in: Archievenblad 107 (2003) 10

'Dit boekje bevat zeven artikelen en is rijk geïllustreerd. [...] Uit de soms zeer technische artikelen blijkt dat het gaat om een attractie, die bijvoorbeeld op een kermis verbazing moest opwekken en diende te vermaken. [...] Bijlagen met documenten en brieven en de in facsimile afgedrukte brochure uit 1696 complementeren dit fascinerende boekje'. E.O.G. Haitsma Mulier in: BMGN 119 (2004) 2

Gesignaleerd in: Villa Amuda 23 (2013) 100, p. 20.