Geloof kan bergen verzetten

In 1580 kwam er met een beeldenstorm in de plaatselijke kerken en kapellen een einde aan de openbare katholieke godsdienstoefening te Bergen op Zoom. Het was het begin van een succesvolle reformatie van deze Brabantse stad en zijn bevolking: tijdens de oorlog tegen Spanje groeide Bergen op Zoom uit tot hét gereformeerde bolwerk van het Zuiden. Na de Vrede van Munster zou de signatuur van de bevolking echter opnieuw veranderen. Door de activiteiten van Antwerpse minderbroeders en plaatselijke leken nam de werfkracht van de katholieke Kerk te Bergen op Zoom sterk toe. Daardoor - én door de constante toestroom van immigranten - zouden de katholieken na 1700 weer de meerderheid gaan vormen binnen de vestingstad. Geloof kan bergen verzetten heeft enerzijds het karakter van een stadsgeschiedenis, waarbij naast bestuurlijke, religieuze en sociaal-economische structuren uiteenlopende onderwerpen uit twee eeuwen stedelijk verleden aan bod komen. Anderzijds belicht deze toegankelijk geschreven studie de ontwikkelingen die de stad op religieus gebied doormaakte, vanaf de overgang van de stad naar Staatse zijde in 1577 tot aan de komst van de Franse revolutionaire legers in 1795. De Mooij beoogt niet alleen inzicht te verschaffen in de genoemde processen van reformatie, dekatholisering en katholieke herleving, maar ook in de gevolgen ervan voor de verschillende religieuze groeperingen, voor hun onderlinge relaties en voor het functioneren van de stedelijke samenleving als geheel.    

'Dit proefschrift is van uitzonderlijk hoge kwaliteit (...). We wensen de auteur nog een lange en vruchtbare carrière toe, maar we vermoeden dat zijn indrukwekkende magistrale studie hem toch met eeuwen zal overleven. Wie schrijft die blijft is hier beslist van toepassing. Proficiat!' M. Cloet in: Trajecta 7 (1998) 3. 'Een fors en fraai uitgegeven boekwerk, een boeiend onderwerp, veel verschillende invalshoeken, een eigentijdse benadering van oude vragen. (...) een voorbeeld ter navolging.' C.S.M. Rademaker in: De zeventiende eeuw 15 (1999) 2

'De schrijver, Charles de Mooy, behandelt zijn onderwerp tot in de details. Literatuurverwijzing en een goed register ontbreken niet. Bovendien is het boek goed geïllustreerd. Het wetenschappelijk karakter van het boek hoeft niemand af te schrikken, want de auteur weet iedere belangstellende lezer te boeien. De problemen worden opvallend neutraal beschreven met veel begrip zelfs voor de voorrechten die de gereformeerden in die tijd bezaten. Uitgeverij Verloren gaf belangstellende lezers met deze uitgave wel een bijzonder boek in handen.' W. Methorst in: Gezinsgids 1 juni 2001.