Wilhelmina in de tram

Na vijf jaar ballingschap keert Wilhelmina op 3 mei 1945 definitief terug naar het geteisterde vaderland. Ze is vol vernieuwingsidealen, op staatkundig terrein en in haar persoonlijk leven. Ze wil afrekenen met de vooroorlogse verdeeldheid en verstarring en de barrières slechten tussen haarzelf en haar volk. Ze neemt haar intrek in een rijtjeshuis, gaat zelf boodschappen doen, stapt in een tram. Dit ‘gewoon’ zijn duurt maar kort. Het wordt niet gewaardeerd door de regering en ook niet door haar volk. Van haar politieke plannen komt niets terecht. Ze abdiceert en trekt zich teleurgesteld terug uit de openbaarheid. Het volk waar ze door omringd wordt, beperkt zich vanaf dat moment vooral tot haar pachters en personeel. Verslagen is ze niet. Ze stort zich op godsdienstige eenwording en de komst van het Koninkrijk Gods, wat haar wederom teleurstelling brengt: het gaat niet snel genoeg.

Haar reputatie kent pieken en dalen: in de eerste naoorlogse decennia bejubeld en tegenwoordig steeds vaker verguisd. Dit boek beschrijft haar vernieuwingsgedrag, hoe dat verliep en wat de reacties waren. Het velt geen oordeel, maar geeft een scherp beeld van een excentrieke vorstin en haar omgang met de tegenstelling die voor royalty steeds lastiger is geworden: tussen afstand houden van het volk en nabijheid zoeken, tussen verheven zijn en gewoon doen.