Hilversumsche Vaandels en Vereenigingen 1880-1950

'Het vaandel is het hart/ Van elk vereenigingsleven/ Geen smet of vlek hoe kleen/ Mag op haar wwefsel kleven./ Geschaard inlief en leed/ Moet elk lid om 't vaandel staan/ In vreugd en smart moet men er mede gaan/ Het voert U aan in strijd der overwinning/ En 't is sijmbool van saamhoorigheid.' Niet alleen voor Mej. Poelgeest van de Hilversumse Mondaccordeonvereniging de Nachtegaal was het vaandel van haar vereniging belangrijk. De leden van tal van verenigingen getroosten zich veel moeite om de guldens, kwartjes en dubbeltjes benodigd voor de aanschaf van zo'n vaandel bij elkaar te sparen. In de loop der tijd heeft het vaandel aan betekenis ingeboet en is zij vervallen tot een vergeten en stoffig relict van de geschiedenis. Op verzoek van het Goois Museum te Hilversum hebben Hendrik-Jan van Dijk en Eric de Rooij een inventarisatie gemaakt van de Hilversumse vaandels om daarmee hun kunsthistorische en culturele waarde te kunnen vastleggen. Meer dan veertig vaandels hebben zij weten op te sporen. Deze waren te zien op de tentoonstelling 'Hilversumse Vaandels en Vereenigingen 1880-1950' gehouden in het Goois Museum van 1 oktober tot 21 november 1994. In het eerste deel van het rijk geïllustreerde boek staat het vaandel zelf centraal. Geschiedenis, vorm en betekenis van het vaandel worden toegelicht. De auteurs beschrijven de werkzaamheden in het atelier van de Hilversumse vaandelmaker Sträter en de wijze waarop de vaandels gereinigd werden in de wasserij van Joseph Hammann. In verschillende musea en instituten houden textielrestaurateurs zich tegenwoordig ook bezig met de conservering van oude vaandels. In het tweede deel van het boek worden de gevonden vaandels afzonderlijk behandeld, verdeeld naar drie categorieën: vaandels van vakverenigingen, kerkelijke organisaties en ontspanningsverenigingen. De auteurs hebben diverse mensen van deze verenigingen geïnterviewd, zodat een aardig beeld ontstaat van het Hilversumse verenigingsleven in de eerste helft van deze eeuw en de plaats die het vaandel daarin innam.