Kerk aan de Laan

Op 22 maart 1896 werd de remonstrantse Kerk aan de Laan, ontworpen door J.J. van Nieukerken, officieel geopend. Het Vaderland berichtte: 'Overeenkomstig de geest van de Remonstrantsche Broederschap heeft het gebouw geen zuiver kerkelijk karakter, maar is voldaan geworden aan de eischen van een goede gehoorzaal, waarin symbolische voorstellingen wijzen op het godsdienstig beginsel.' In 1996 zou deze in 1980 gesloopte kerk haar 100-jarig bestaan gevierd hebben. Ter gelegenheid hiervan heeft Antoinette van Houten, in opdracht van de Remonstrantse Gemeente, de geschiedenis van de remonstranten in Den Haag beschreven. Reeds vanaf 1618 kwamen de volgelingen van Arminius, pas na de oprichting van de 'Societeyt der Remonstranten' op 30 september 1610 remonstranten genoemd, in een woonhuis aan de Laan bijeen. In het eerste hoofdstuk van haar wandeling door de tijd, beschrijft Antoinette van Houten de gebeurtenissen die geleid hebben tot de oprichting van de Broederschap. In het vervolg spitst het verhaal zich toe op de Haagse situatie. De belangrijkste bron voor de vroege geschiedenis van de Broederschap vormen de kerkeraadsverslagen, die overgeleverd zijn vanaf 1641. In de loop van de achttiende eeuw werden de kerkeraadsverslagen steeds uitgebreider en kwamen er ook allerlei brieven in het archief terecht. Dit maakte het mogelijk de gemeenteleden uit het verleden 'zelf' aan het woord te laten. Voor het vastleggen van de recente geschiedenis van de Laankerk zijn niet alleen geschreven bronnen gebruikt, maar is ook een beroep gedaan op het geheugen van oudere gemeenteleden. Deze aanpak heeft geleid tot een vlot leesbaar boek, dat de lezer aan de hand van veel persoonlijke getuigenissen door 378 jaar remonstrantse geschiedenis in Den Haag voert.