Tekst en context van de 'Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven' van 1898

Een eeuw geleden verscheen bij de Erven Van der Kamp in Groningen een boek dat in zijn vakgebied, ondanks de geringe oplage van 300 exemplaren, wereldberoemd zou worden: Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven van de hand van S. Muller Fz., J.A. Feith en R. Fruin Th.Az. Dankzij vertalingen in het Duits, Frans, Italiaans, Engels, Portugees, Bulgaars en zelfs Chinees heeft het boek een grote invloed gehad op de ontwikkeling van de archiefwetenschap. In feite zijn de internationaal aanvaarde basisgedachten van die wetenschap voor het eerst geformuleerd in dit boek. Er is geen archivistisch handboek dat niet verwijst naar de Handleiding, die mede door de soms pertinente toonzetting wel de 'Bijbel der archiefwetenschappen' wordt genoemd. Wat heeft de Handleiding nu nog te melden? De vorm is helder, maar verouderd: honderd stellingen met toelichtingen. De talrijke voorbeelden die de stellingen moeten verduidelijken, spreken nu minder aan dan honderd jaar geleden. De praktische aanwijzingen hoe de inventaris gemaakt moet worden, zijn nu van minder nut dan ze voor de generatie van de auteurs waren. Maar toch, de kernboodschap is in feite onaangetast gebleven en het is alleen daarom al waard om er kennis van te nemen. Op z'n minst verdient het boek als monument van de archiefwetenschap een herdruk. Die krijgt het nu, na honderd jaar. De uitvoerige inleiding bij deze herdruk, net als het boek zelf geschreven door een driemanschap, plaatst de Handleiding in zijn context en schetst de ontstaansgeschiedenis van het boek.