'L’abondance de l’information et la qualité dans le choix des écrits font de ce livre un auxiliaire indispensable pour comprendre la vision de l’Église dans le gouvernement du monde au coeur du XVe s.' J. Ch. Lemaire in: Scriptorium 2019-1, p. 26
'Der Band bietet nach einem Abriss zu Leben und Bedeutung des Aeneas Silvius Piccolomini aus der Feder des Philologen Z. von Martels eine Auswahl ins Niederländische übersetzter, mit knappen Fuβnoten versehener Werke, die 21 Briefe der Jahre 1434 bis 1454 nach der Edition R. Wolkans und umfängliche Auszüge der Commentarii nach der Edition von I. Bellus und I. Boronkai umfasst.' C.M. in: Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters Band 70-2 (2014), p. 794-795
‘De brieven gunnen een blik in de ontwikkeling van een man die regelmatig bochten heeft genomen, maar dit uiteindelijk wist om te zetten tot de geesteshouding van een daadwerkelijk Europeaan. In de Gedenkschriften plaatst Pius zijn levensloop tegen de achtergrond van zijn eigen tijd. […] Het werk is zeker niet neutraal maar geeft de visie van een man die zijn wereld kende en bewust was van de verantwoordelijkheid die hij droeg.’ Wim Verbaal in: Hermeneus 84 (2012) 1, p. 44-45
‘Enea Silvio Piccolomini’s wide spectrum of interests and life experience make his works informative and fascinating documents of the European world at the verge of the modern age. Through the Dutch translation and the use of illustrative material, this selected anthology of his letters and autobiographical writings offers a lightly digestible introduction into the life and times of this important figure of the 15th century.’ Duane Henderson in: Revue d’Histoire Ecclésiastique (2012) 1, p. 496-498
‘The main part of the book, nearly 300 pages, is devoted to translated excerpts from the twelve books of the Commentarii, witnessing Enea’s spectacular career and his considerable self-love. In order to give coherence to the selected texts the editors provided introductions to every text and supplemented summaries of the omitted parts. This works very well, together with the short explanatory footnotes, for any reader who does not have the history of Italy and Europe during the second half of the fifteenth century at his fingertips. Enea’s lively style and interesting, often quite witty, arguments about European affairs in general and Italian political problems in particular come across very well in these careful translations.[…] A very welcome bonus, also for those who do not read Dutch, is the cdrom accompanying the book.The translated selections of both the letters and the Commentarii are given here in searchable form together with the Latin text and illustrations. […]In this way, the editors have taken great pains to make their book quite as learned and as enjoyable as Enea’s original texts.’ Nicolette Mout in: Church History and Religious Culture 92 (2012), p. 351-353
‘Zeer eigenaardig! Normaal verwacht je een boek van dit kaliber en met dit onderwerp in een andere taal dan het Nederlands. […] Het is een briljante bronneneditie geworden (met extra CD-rom) van de belangrijkste documenten van deze paus. Die verraden niet alleen heel wat historische wetenswaardigheden, maar zijn aanvankelijk vooral gekend omwille van het prachtige Latijn. Met Piccolomini staan we aan de vooravond van het humanistische Latijn. Uiteraard werd het boek voorzien van een uitgebreide inleiding. De teksten zijn sowieso uitgegeven volgens de regels van de kunst. Een voorbeeldige editie.’ Hans Geybels op: www.christusrex.be, 04-01-2012
'Toen Enea Sylvio Piccolomini (1405-1464) in 1458 tot paus werd gekozen, was hij al een beroemd humanistisch geleerde met een prachtige carrière achter zich. Hij had gediend als secretaris van wereldlijke en kerkelijke vorsten, vervulde diplomatieke missies en was in 1442 tijdens de Rijksdag te Frankfurt door keizer Frederik III als dichter gekroond. Overdag zijn werk, 's nachts zijn klassieken. Voorop Cicero. Intussen de ene brief na de andere. Over van alles, maar vooral over de liefde en haar gevolgen. [...] De balans van zijn pausschap? Mantua een fiasco [=geen gehoor voor oproep om op op kruistocht te gaan tegen de Turken]. De brief aan Mehmed nooit verstuurd. Een droevige dood in Ancona. Toch vind je niks van deze tegenslagen in de Gedenkschriften, zeg maar de memoires, die Pius II de wereld naliet. [...] Geestelijke macht, uiterlijke vorm, onvermelde onmacht. Ook toen al.' Jan Greven, 'Ook paus Pius II verheimelijkte zijn mislukkingen'. In: Trouw 17-5-2011
'"Enea Silvio" is een heerlijk boek om te lezen. In alle humanistische bescheidenheid was paus Pius een grote ijdeltuit, die met het schrijven van zijn autobiografie, "De gedenkschriften", zich in één klap in de schijnwerpers wilde plaatsen en zijn kruistochtidee wilde promoten. Al in de vorige eeuw bestonden er edities van deze "Commentarii" in druk in het Latijn, maar nu zijn ze voor een breder publiek toegankelijk gemaakt. [...] Wat [...] bijzonder maakt is dat de lezer het gevoel krijgt alsof iemand met een camera het dagelijkse (hof)leven heeft vastgelegd. Hij wordt deelgenoot van de gesprekken, ziet de paleizen vanbinnen, neemt deel aan reizen en ziet gewone mensen op vreemde momenten het luxeleven van de (kerk)vorst binnenstappen. Letterlijk en figuurlijk is dat sensationeel. Wat maakt "Enea Silvio" uniek als bron? Niet dat er opeens nieuw licht wordt geworpen op belangrijke momenten van de geschiedenis. Wel dat het de geschiedenis laat herleven. Neem Pius' verslag van het concilie van Basel (1431-1437): bladzijdes lang rollen de prelaten ruziënd over elkaar heen. [...] Zulke lange en levendige beschrijvingen worden zelden aangetroffen en maken geschiedenis tot een genoegen.' Ronald de Graaf in: Reformatorisch Dagblad 29-06-2011, p. 13
'Zijn gedenkschriften vormen een waardevolle bron voor het kerkelijk leven in die tijd. Behalve over de bemoeienis van de Kerk in verschillende politieke geschillen lezen we ook levendige beschrijvingen van de streken die Piccolomini bezocht. [...] De redacteuren laten het niet na een relatie te leggen met het optreden van Benedictus XVI.[...] Zo blijkt een werk dat op het eerste gezicht enkel voor specialisten interessant is, een bron voor actuele discussie en dit geldt niet alleen voor Pius' inzichten met betrekking tot de islam.' Hans de Jong in: Blad voor Katholiek Nederland 9 (2011) 10, p. 24-25
'Een prachtige uitgave en een bijzonder werk, dat verwijzend naar de bewoordingen uit de brief van de bisschop van Teramo, mede door de "lichtvoetigheid" maar ook door de "zelfbeheersing" en "ingehouden" schrijfstijl van de auteur indruk zal maken op de lezer.' Gwendolyn E. van Essen op: www.historischhuis.nl/recensiebank 20-09-2011
Verder gesignaleerd in: Scriptorium (2013) 1, nr. 96 (review door M. Verweij).