Dichten uit liefde

'Vele drincken ende dronckich sijn,/ Gulselic leven, verstaet den fijn./ Simpelic ghecleet, sij hu becant,/ Dits costume al van Hollant', aldus een vijftiende-eeuws Vlaams rijmpje. Dit beeld heeft lang bestaan en heeft er misschien mede toe geleid dat er nog maar weinig onderzoek is gedaan - Frits van Oostroms studie over het grafelijke hof rond 1400 is een uitzondering - naar de Hollandse cultuur in de vijftiende eeuw. In Dichten uit liefde staat het vijftiende-eeuwse literair-culturele leven in Leiden centraal. Een groot deel van de middeleeuwse archivalia van deze stad is bewaard gebleven. Bovendien is er een interessant verzamelhandschrift overgeleverd, samengesteld door de Leidse stadsklerk Jan Phillipsz. Dit maakte het mogelijk het functioneren van literatuur in deze stad te onderzoeken vanuit historisch bronnenmateriaal én vanuit één bepaalde verzameling teksten. Het handschrift-Jan Phillipsz, uitgegeven door Herman Brinkman in de reeks Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden (Verloren 1995), bevat devotionele en catechetische teksten, didactiek en (contemporaine) geschiedschrijving. Deze teksten worden hier in de eerste plaats gelezen vanuit de optiek van degene die ze heeft samengevoegd en van de toenmalige lezers en toehoorders. Daarnaast wordt uiteraard ook aandacht geschonken aan de herkomst van de teksten en hun ontstaansgeschiedenis. Met zijn studie neemt Herman Brinkman stelling in een debat dat binnen de medioneerlandistiek nu al bijna twee decennia wordt gevoerd, namelijk het debat rond het begrip stedelijke literatuur en het al dan niet bestaan van een burgerlijke moraal.