Oefenschool der Muzen, werkplaats der wetenschap

'Oefenschool der Muzen, werkplaats der wetenschap' zijn vermaarde woorden uit het Stichtingsbesluit van de Groninger Academie in 1614. De eerste Rector, Ubbo Emmius, gaf dit belangrijkste officiële document van de Rijksuniversiteit Groningen de eretitel van 'Edictum perpetuum' - 'Eeuwig (geldend) edict'. Geen enkele andere oude universiteit kan bogen op een stichtingsoorkonde die qua inhoud en vorm zo goed de tand des tijds heeft doorstaan. Behalve over het Eeuwig Edict zelf en de daarin figurerende koning Alfonso de Grootmoedige (1396-1458), bevorderaar van onderwijs en wetenschap, handelen de bijdragen in deze bundel over onderwerpen die nauw verbonden zijn met het ontstaan van de Academie en haar vroegste ontwikkeling, zoals de 'Aduarder Akademie', de oprichting van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid in 1596, de 'Artes' in de eerste jaren van de Groninger Universiteit, en tot slot het ontstaan van de eerste botanische tuin onder Abraham Munting.    

Inhoud: ZWEDER VON MARTELS, Voorwoord   Het Eeuwige Edict (FOKKE AKKERMAN vertaling),   ZWEDER VON MARTELS, Tussen hoop en vrees. Ubbo Emmius en de ‘duurzame academie’   SJEF KEMPER, ‘Met vier witte paarden’. De triomfboog van Alfonso in het Castel Nuovo te Napels   FOKKE AKKERMAN, De Aduarder Akademie   JAN H.A. LOKIN, De oprichting van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid in 1596   KLAAS VAN BERKEL, Wanneer werd de Groninger Universiteit opgericht? En waarom toen?   HENRI KROP, De ‘Artes’ in de eerste jaren van de Groninger universiteit: theorie en praktijk   WOUT VAN BEKKUM, ‘Hebreamque linguam’ … ‘En de Hebreeuwse Taal’   HAN VAN RULER, ‘Met behoud van de waardigheid die een theoloog past’. Herman Ravensperger en zijn geschil met Grotius   GERDA C. HUISMAN, ‘Consiliarii mortui’. De basiscollectie van de Groninger Academiebibliotheek, 1615-1619   KEES SMIT, Arnoldus Buchelius in Groningen (1617)   FOKKE AKKERMAN, Toneel in Groningen. Over Buchanans Iephtes opgevoerd in 1617   ARJO VANDERJAGT, ‘Des Werrelds Tuin’. Henricus (1583-1658) en Abraham (1626-1683) Munting: overwinnaars van de Natuur in Groningen   Appendix: Latijnse tekst van het Eeeuwig Edict   De auteurs   Register van zaken en namen

'[...] de bundel [toont] duidelijk hoe beide tradities, humanisme en orthodoxie, in 1614 een rol hebben gespeeld. Het is de verdienste van de bundel dat de consequenties van deze tegenstelling op allerlei terreinen zichtbaar gemaakt worden. Gerda Huisman laat bijvoorbeeld nog zien dat de Groningse universiteit als enige in Nederland in 1619 niet over de werken van Erasmus beschikte. Jammer is dan wel dat dit spanningsveld in de bundel niet nadrukkelijk wordt gethematiseerd.' Pieter Caljé in: BMGN Low Countries Historical Review 130 (2015) 2, review 39

'De slotbijdrage van Arjo Vanderjagt, over Henricus en Abraham Munting (pp. 191-212), is een onderhoudende schets van enkele beoefenaars van de natuurlijke historie in het zeventiende-eeuwse Groningen, met mooie citaten van de twee botanisten zelf - vader en zoon - en met trefzekere observaties door de auteur zowel van hun werk als van hoe dat licht werpt op de aard van natuurwetenschap in de zeventiende eeuw, met name wat betreft de zintuiglijke en esthetische oriëntatie van die wetenschap. Het stuk is dan ook zeer de moeite waard, net als enkele andere artikelen in de bundel.' Jeroen Bouterse op: www.historischhuis.nl/recensiebank 10-12-2014.