Keeshonden en Prinsmannen

De geschiedschrijving over de Patriottentijd en de Bataafs-Franse periode beperkt zich tot nu toe tot de 'nationale' ontwikkelingen, waarvoor de gebeurtenissen in enkele grote steden model hebben gestaan. Hoewel over het platteland weinig bekend is, worden er wel stellige uitspraken over gedaan. Tot de grootste zekerheid lijkt te behoren dat de plattelandsbevolking in overgrote meerderheid prinsgezind was. Aan de hand van een onderzoek naar drie ten noorden van Amsterdam gelegen dorpen - Durgerdam, Ransdorp en Holisloot - probeert Tom Nieuwenhuis meer zicht te krijgen op de rol van het platteland in de periode 1780-1813. Wat betreft de Patriottentijd (1780-1787) richt hij zich in het bijzonder op de vragen in welke mate de patriots-prinsgezinde partijstrijd in de drie dorpen van betekenis was, hoe de aanhang van de partijen over de sociale strata was verdeeld, welke de motieven waren om zich bij een van de partijen aan te sluiten, welke doelen de patriotse partijen op lokaal niveau nastreefden, hoe de partijen georganiseerd waren en wat het verband was tussen lokale en landelijke patriottenbeweging. Wat  betreft de Bataafs-Franse tijd staat centraal in hoeverre er vanaf 1795 sprake was van een democratisering van de lokale politieke verhoudingen en in welk opzicht het proces van moderne staatsvorming van invloed was op de plaatselijke bestuurlijke constellatie. Tot slot beantwoord Nieuwenhuis de vraag in hoeverre het Bataafse hervormingsstreven ook op andere gebieden dan de lokale politiek, met name op dat van het onderwijs en de gezondheidszorg, tot gelding kwam.