Vestingstad Nijmegen 1750

In de schatkamer van het Nationaal Archief bevinden zich twee vrijwel onbekende plattegronden van de stad Nijmegen uit het jaar 1750. Daarbij ook nog een uniek schetsboek met een enorme reeks aan opmetingen en detailtekeningen. Maker van het schetsboek van die plattegronden is de Groninger militair ingenieur Klaas Willem Kiers. Hij kreeg van stadhouder Willem IV de opdracht om de stad en vesting in kaart te brengen, met als uiteindelijke doel: een maquette van het strategisch zo belangrijke Nijmegen. Die maquette is zoekgeraakt, maar het voorbereidend tekenwerk is bewaard gebleven. Dat is zeer uitzonderlijk: van heel wat vestingsteden is er wel een plattegrond, maar de schetsen die zo’n plattegrond mogelijk maakten ontbreken. Met de plattegronden en detailtekeningen loodst Kiers de kijker en lezer terug in de tijd, langs de Nijmeegse straten, poorten en vestingwerken van bijna drie eeuwen geleden. De detaillering van Kiers dwingt bewondering af. Dit boek laat zien op welk kruispunt ingenieur Kiers, opdrachtgever Willem IV en de rumoerige stad en vesting Nijmegen elkaar halverwege de achttiende eeuw ontmoetten. Uit de overdaad aan detailtekeningen is een keuze gemaakt die inzicht geeft in het werk van Kiers en de rijkdom van het overgeleverde materiaal. (Met twee uitvouwbare kaarten)

'De drie auteurs van deze publicatie zijn ware archiefschatgravers! Niet alleen gaan ze op zoek naar het leven van kaartenmaker Kiers, er komen in deze uitgave over de Nijmeegse vesting ook bijzondere kaarten en tekeningen aan de orde, die nog niet zo vaak het daglicht hebben gezien. [...] De auteurs schetsen een goed tijdsbeeld. Geopolitieke verhoudingen en gevolgen van schermutselingen van garnizoenen worden in duidelijke heldere taal uitgelegd. [...] De prachtig geïllustreerde uitgave wordt naarmate men deze vaker openslaat, steeds interessanter. [...]' - Ester Smit in Caert-Thresoor nr. 3 (2024), p. 33

'Het fraai vormgegeven Vestingstad Nijmegen biedt een interessante inkijk in de vestingstad Nijmegen in 1750, maar tevens in de werkwijze van een achttiende-eeuwse cartograaf. Door de werkvolgorde van Kiers aan te houden en door het bieden van extra context via schilderijen en tekeningen, geven de auteurs de lezer een boeiende rondleiding door het Nijmegen van bijna 300 jaar geleden.' - Suzanne de Lijser in Bijdragen en Mededelingen Gelre deel 114 (2023), p. 240-242

Vermeld in: De Gelderlander 12 jan 2023