Geschiedbeschouwing en beleving van de eigen tijd in de eerste helft van de twaalfde eeuw

Op basis van de geschriften van een groep Benedictijner geschiedschrijvers uit de eerste helft van de twaalfde eeuw, onderzoekt Lettinck de manier waarop de middeleeuwer zijn eigen tijd beleefde en beoordeelde in relatie tot verleden en toekomst. De term 'geschiedbeschouwing' heeft daarbij betrekking op een geheel van meestal duidelijk uitgesproken opvattingen over oorsprong, doel en zin van de geschiedenis. Aan bod komen werken van Hugo van Fleury ( 1119), Guibert van Nogent (1064-1125), Willem van Malmesbury (1095-1142) en Ordericus Vitalis (1075-1141). Lettinck gaat na op welke wijze zij de traditionele geschiedbeschouwing in hun historische geschriften hebben verwerkt. Vervolgens probeert hij door middel van een terminologisch onderzoek te achterhalen hoe zij hun eigen tijd beleefd hebben. De betekenisveranderingen die bepaalde woorden ondergaan, het opkomen van nieuwe en het verdwijnen van oude termen, worden daarbij beschouwd als graadmeters voor mentaliteitsveranderingen.