De molecularisering van het wereldbeeld II

De molecularisering van het wereldbeeld beschrijft in twee delen de opkomst en ontwikkeling van het molecuulbegrip in natuur- en levenswetenschappen tegen de achtergrond van het neo-atomisme van Epikouros en Lucretius. De opzet is ruim gekozen, ook de wiskunde en de (natuur)filosofie zijn immers in het geding. Dit tweede deel beschrijft, in de eerste hoofdstukken, de XIXde-eeuwse ontwikkeling in de levenswetenschappen en in de kristallografie en mineralogie. De biologie emancipeert zich in deze tijd van de geneeskunde, de kristallografie van de mineralogie. Een apart hoofdstuk behandelt de opkomst van het moderne eenhedenstelsel, het zogenaamde Système international .., met bijzondere aandacht voor de moleculaire aspecten. Voor de periode tot 1925-1940 worden de ontwikkelingen in de betrokken wetenschappen op de voet gevolgd. Voor de periode erna wordt volstaan met een indruk op basis van een twaalftal Nobelprijzen. Het laatste hoofdstuk behelst een epiloog, waarin het thema historisch en historiografisch nog eens wordt doorgelicht aan de hand van de juist verworven inzichten. Dit tweede deel wordt afgesloten met een bibliografie en een naam- en een zaakregister. De strekking van het boek als geheel luidt dat er een nieuw wereldbeeld is doorgebroken. Dit wereldbeeld is honoris causa aangeduid als het Universum Arausiacum. Begonnen met het oog op het door de chemici geproclameerde Jaar van het Molecuul (2003) is De molecularisering van het wereldbeeld afgesloten onder auspiciën van het World Year of Physics (2005).    

'De Groningse wetenschapshistoricus Henk Kubbinga toont pretentie door zijn boek over de opkomst en ontwikkeling van het molecuulbegrip De molecularisering van het wereldbeeld te noemen: alsof er een nieuwe Dijksterhuis is opgestaan. Die pretentie is terecht, zoals blijkt uit de lof die Kubbinga heeft geoogst voor het Franse proefschrift, waarvan dit de Nederlandse bewerking is.' In: Nederlands Dagblad, 16-5-2003

'Kubbinga is er in geslaagd de lezer te informeren omtrent de historische ontwikkelingen die hebben geleid tot de natuurwetenschappelijke ontdekkingen in de twintigste eeuw.' Willem Vis in: NVOX (oktober 2005), p. 460

Verder gesignaleerd in: Ambix 52 (2005) 1, p. 99, 101; Universiteitsblad UK, RU Groningen 34 (2003) 36; Nederlands Dagblad, 10-6-2005; Recensiebank historischhuis.nl; Gewina 29 (2006) 2, p. 133-134.