Vrouwen en kunst in de Republiek

De succesverhalen van kunstenaressen van internationale faam spreken tot de verbeelding, en hebben dat ook vroeger gedaan. Vandaar dat zij zijn overgeleverd. Over de carrières en levensloop van al die andere kunstenaressen die Nederland in de zeventiende en achttiende eeuw moet hebben gehad, weten we echter vrijwel niets. De weinige vrouwen die in de archieven van de verschillende Sint-Lucasgilden genoemd worden, hielden zich over het algemeen bezig met de handel in kunst. Om hun kind op te laten leiden tot volleerd schilder, moesten ouders jarenlang leergeld betalen. Voor een dochter werd meestal niet zoveel geld uitgegeven. Vandaar dat we schilderende vrouwen vooral aantreffen in het schildersmilieu. Talentvolle meisjes kregen een (gratis) opleiding van hun vader, oom of broer en werkten later in zijn atelier, meestal onder zijn naam. Ook in het dilettantenmileu waren vrouwen actief. Het ideaal van een veelzijdige opvoeding gold in burgerlijke kringen ook voor meisjes. Onderzoek in kunstenaarsmilieus heeft 178 namen van kunstenaressen opgeleverd. In deze bundel wordt een beeld geschetst van hun leven en werk en van de rol van vrouwen in de wereld van de kunsten.    

Inhoud: ELS KLOEK, Vrouwen en het kunstenaarsleven van de Republiek. Een inleiding 150 kunstenaressen in de Republiek: een analyse   TITIA BLANKSMA, Mascha Lammes, Vrouwen in een mannenwereld. Het St. Lucasgilde en de kunstenaarsacademie   JEANNOT VAN MIERLO, 't Vindingrijk Chalonnetje'. Het leven en werk van de tekenares Christina Chalon (1749-1808)   WENDY DE VISSER, De schildersopleiding van kunstenaressen   GILIAN SLUITER, Catharina Backer (1689-1766). Het 'bewogen leven' van een rijke dilettante   LAMBERTHE DE JONG, 'Mijn vermaak en kroone'. Schilderessen in het Vrouwenhuis in Zwolle   JORUNN LABORDUS, Gerard van Honthorst en zijn prinsessen   ASTRID DE BEER, Henrietta Wolters-Van Pee (1692-1741), schilderes van miniaturen   ASTRID WALTMANS, Kunstverkoopsters in de Nederlanden, circa 1600-1800. Verslag van een speurtocht   JOS HIDDES, Kunstenaressen in de marge? Over knipkunst, calligrafie en roem   ELS KLOEK, Catherine Peters Sengers   ESTHER TOBÉ, Lexicon van Noord-Nederlandse kunstenaressen, circa 1550-1800   Bijlage: Lijst van Zuid-Nederlandse kunstenaressen, circa 1500-1800