De spectaculaire ontwikkeling van wetenschap en techniek leidde aan het begin van de twintigste eeuw tot veel onbehagen. Ging het niet allemaal te snel? Kon de samenleving al die nieuwigheden wel verwerken? Kwamen andere cultuurwaarden niet in de knel naast de kille, afstandelijke wetenschap? Of bood de wetenschap juist de oplossing voor alle maatschappelijke problemen? Deze vragen zijn nog steeds actueel, maar honderd jaar geleden stonden ze centraal in het intellectuele debat. Ook Nederlandse natuurwetenschappers worstelden met deze vragen. Ze zochten naar een nieuw evenwicht, zowel in hun onderzoek als in het onderwijs. Die zoektocht leidde tot een nieuwe visie op de maatschappelijke rol van deskundigen en intellectuelen. David Baneke volgt de discussies hierover van de eeuwwisseling tot in het Interbellum, aan de hand van bekende en minder bekende wetenschappers en ingenieurs. Rode draad is de voortdurende zoektocht naar een alomvattende 'synthese'.
'With this volume, David Baneke has given us a genuinely new view of the social role of science and scientists, within and outside their disciplines, in the early twentieth century. It is a particularly useful study because it breaks away from the usual topical approach and treats scientists as active and ambitious members of society.' Ilja Nieuwland in: ISIS - The History of Science Society 102 (2011) 2, p. 365-366
'Het werk is relevant voor bijvoorbeeld de hedendaagse onderwijsdiscussie. De vervaging in het interbellum van het onderscheid tussen universiteit en hogeschool lijkt op de huidige toenadering tussen hbo en universiteit. [...] De gezichtspunten en discussies uit de eerste decennia van de twintigste eeuw kunnen zo de huidige discussies informeren en verdiepen. [...] Het werk is mooi geschreven met robuuste en afgewogen zinnen. Het gemak waarmee Baneke de verschillende inhoudelijke posities naar voren brengt maakt het boek tot een genoegen om te lezen. Het won verschillende prijzen, waaronder de gouden erepenning van de Teylers Stichting - een van harte aanbevolen geschiedenis over de integratie van wetenschap en techniek in de moderne samenleving'. Machiel Kleemans in: Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde 76 (2010) 12, p. 404-405
‘Baneke geeft een caleidoscopisch overzicht van denkbeelden van deze thema’s, afgewisseld met fraaie dieptestudies van enkele toonaangevende denkers, zoals de fisici Kohnstamm en Ornstein, de bioloog Jordan en de […] ingenieur De Vooys. […] Het proefschrift is te lezen als commentaar en aanvulling op Kossmanns meesterwerk De lage landen.’ Dick van Lente in: Tijdschrift voor Geschiedenis 122 (2009) 2, p. 272-273
'Tot nu toe was de bezorgdheid van de wetenschappers over hun eigen rol in de samenleving nauwelijks geproblematiseerd. Door dat voor de periode 1900-1940 wel te doen heeft de auteur een originele verdieping gegeven aan het grotere debat over rationalisering, objectivering en professionalisering van kennis in de moderne maatschappij.' Ida H. Stamhuis in: Studium 2 (2009) 1, p. 43-44
'Het aantrekkelijke van Banekes benadering is dat hij enerzijds ruimte geeft aan de bevlogenheid van de toenmalige wetenschappers, terwijl hij anderzijds zichzelf door die bezieling niet op sleeptouw laat nemen en dat synthetische denken op een zakelijke manier uit de doeken doet.' Marinus de Baar in: Trouw 05-07-2008; '[Natuurwetenschappers] beseften dat de natuurwetenschappelijke kennis tekort schiet als het gaat om het beantwoorden van allerlei maatschappelijke vraagstukken. Tijdens het interbellum worstelden veel natuurwetenschappers met de kloof tussen theorie en praktijk. Dit mondde onder andere uit in het ideaal van intellectueel leiderschap: een combinatie van maatschappelijk engagement, daadkracht en wetenschappelijke onafhankelijkheid.' René Gabriëls in: Facta. Sociaal-wetenschappelijk magazine 16 (2008) 3, p. 17
'Banekes Synthetisch denken sluit andere benaderingen van die periode ook niet uit. Hij biedt een bepaalde invalshoek. Als er zoiets als een "Zeitgeist" of geest der tijden bestaat dan kun je zeggen dat Baneke die net zo goed heeft betrapt als degenen die meer de nadruk leggen op de rol van het onderbewuste in het Europese denken, of op analytisch denken, of op het existentialisme. De schrijver heeft een zeer leesbaar proefschrift afgeleverd over een nog nauwelijks beschreven onderwerp.' Paul Hendriks op: www.historischhuis.nl/recensiebank
'Belangwekkend proefschrift over een periode waarin iedereen zocht naar een filosofische synthese, een overkoepelende eenheid achter alle verschijnselen, als antwoord op de vervreemding, versplintering en vervlakking van de eigen tijd.' Marius de Baar in: Trouw/Letter & Geest 27-12-2008, p. 9 ('De beste boeken van het jaar 2008').