Van spiegels en vensters

In dit boek staan de debatten rondom de 'literaire canon' centraal die in Nederland sinds het begin van de negentiende eeuw tot en met de canoncommissie-Van Oostrom zijn gevoerd. Die discussies zijn vaak bijzonder verhit. De canon wordt namelijk steeds weer gebruikt om te reflecteren op de vraag wie 'wij' zijn, wat onze gemeenschappelijke kenmerken zijn – of waarom het juist zo ontbreekt aan gemeenschappelijke kenmerken. Ook de rol die het onderwijs hierin zou moeten spelen, is een steeds terugkerend punt. Doel van dit boek is het ontwarren van deze kluwen van sentimenten en argumenten. Welke stelling wordt door wie, wanneer en waarom betrokken? Waarom wordt de canon soms als een knellend keurslijf gezien, en dan weer juist als een zeer bruikbaar instrument van culturele zelfdefiniëring?    

Inhoud Handboek: LIZET DUYVENDAK/SASKIA PIETERSE, De literaire canon in het debat: inleiding   JOEP LEERSSEN, Reynaert de Vos en het 'voorvaderlijk volkskarakter'   SASKIA PIETERSE, 'Gij moogt niet schrijven, ik wil het niet, ik wil het niet': het revolutionaire streven van de Tachtigers   ERICA VAN BOVEN, 'Laat óns het geestelijk leven': de elite en publieksliteratuur in het interbellum   SANDER BAX, 'De canon onder vuur': de canon ten tijde van het postmodernisme   GASTON FRANSSEN, Van spiegels en vensters: de retorica van de canon   llustratieverantwoording   Literatuuropgave   Register   Over de auteurs  

Inhoud Tekstboek: teksten en tekstfragmenten die een belangrijke rol hebben gespeeld in het debat over de literaire canon. 1800-1880: BEETS, 'Aan mijne landgenooten'   SMITS-VELDT, 'De Muiderkring in beeld'   De Tachtigers: VAN DEYSSEL, 'Nieuw Holland'   VAN DEYSSEL, 'Vondel, P. Czn. Hooft en Rembrandt'   KLOOS/VERWEY, De onbevoegdheid der Hollandsche literaire kritiek   OOSTERHOLT, De bril van Tachtig   JOOSTEN, Onttachtiging   Modernisme: DU PERRON, Het land van herkomst   ELIOT, The Sacred Wood    LEAVIS, Mass Civilization and Minority Culture   ADLER, How to Read a Book   Postmodernisme: SCHMIDT, 'Een dichter'   VAN ALPHEN/MEIJER, De canon onder vuur   BAL, 'Door zuiverheid gedreven'   SAID, Culture and Imperialism   BLOOM, The Closing of the American Mind   De recente discussie: FEBRUARI, De literaire kring   DOORMAN, Kiekertak en Klotterbooke   OFFERMANS, 'Een literaire canon is niet van deze tijd'   BLOOM, The Western Canon   LEIBOVICI, 'Een vibrerende nepstudie'   BOOMKENS, 'Koudwatervrees in alfaland'   LEIBOVICI, 'Nepstudie?'   Illustratieverantwoording

'Alle bijdragen laten zien dat het voortdurend gaat om in- en uitsluiting, met als doel het eigene te onderstrepen. Dat daarbij retorisch gezien vuile methodes worden gehanteerd [...] hoort helaas bij de regels van het spel. Dat het spel nog steeds met graagte gespeeld wordt, is een opstekertje voor de literatuur.' Daniëlle Serdijn in: de Volkskrant 27-02-2009

'Tezamen met het Handboek vormt deze Tekstbundel een stimulerende inleiding in een cruciaal discussiepunt uit de literatuur- of liever cultuurwetenschappen.' Erik de Smedt in: De Leeswolf 15 (2009) 4

Zie ook de uitgebreide bespreking in De Groene Amsterdammer 133 (2009) 12.

Gesprek naar aanleiding van het boek over de literaire canon met Maarten Doorman in De Avonden van de VPRO, 27-2-2009, terug te luisteren via http://www.vpro.nl/programma/deavonden/afleveringen/41158702/.

Het boek was tevens aanleiding voor een debatavond met de auteurs over het belang van een literaire canon in Academisch-cultureel centrum Spui25, 02-03-2009

Verder gesignaleerd in: Reformatorisch Dagblad 11-02-2009; Kabelkrant Piet Kaptein, mei 2009; Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 125 (2009) 1; Lessen 4 (2009) 2.