Inhoud: HENK MICHIELSE, Verantwoording Deel 1 Ter inleiding: GERRIT SCHUTTE, Rondom geuzenspel en paepsche stoutigheden. Ter inleiding GERRIT SCHUTTE, Een nieuwe beeldenstorm nodig? Vragen bij het bekende geschiedverhaal van de Reformatie in Loosdrecht Deel 2 De Katholieke traditie:Inleiding HENK MICHIELSE, Van de cultus der demonen tot het onderhouden van de ware God. Kerkstichtingen en godsdienstig leven achtste-zestiende eeuw HENK MICHIELSE, Geen begeerde van keel en buik. Opkomst en ondergang van de laatmiddeleeuwse kloosters tussen Vecht & Eem ca. 1400-1579 Deel 3 De Reformatie: Inleiding WILLEM STUVE, De doopsgezinde gemeenten tussen Vecht & Eem LIESBETH GEUDEKE, Onmisbaar? De rol van de classis bij de op- en uitbouw van de Gereformeerde Kerk tussen Vecht en Eem BAS DE LIGT, Loosdrecht ten tijde van de Reformatie Deel 4 Van plaats tot plaats: Inleiding HENK MICHIELSE, Tussen Grote Kerk & Schuilkerk. Calvinist en Catholyck in Naarden in de zestiende en zeventiende eeuw RUUD HEHENKAMP, Hoe Huizen van katholiek protestant werd JAN OUT, Recht in de leer? Eemnes van Reformatie tot Franse tijd JAN BAAR, Catholyck ende bitter. De Reformatie rond de Horstermeer, 1580-1625 RUUD HEHENKAMP, Intussen in Blaricum … en Laren en omstreken INEKE DE RONDE, Strijd in Hilversum. Calvinist tegen katholiek, katholiek tegen katholiek FRITS BOOY, Van Sint-Nicolaaskerk tot Pauluskerk. De Reformatie in en rond Baarn Deel 5 Leven en laten leven: Inleiding AUKJE ZONDERGELD-HAMER, Een hoog papen-gehalte. Katholieken in Weesp onder een gereformeerd stadsbestuur BAS DE LIGT, Drie recalcitrante Loosdrechtse dominees ten tijde van het Twaalfjarig Bestand KEES DE KRUIJTER, Beschuldigheden des pausdoms. De verhouding van protestant en katholiek in de zeventiende eeuw te Loenen GERARD DERKS/HENK MICHIELSE, Een 'paepsch' boerendorp. Soest vanaf de Reformatie tot eind achttiende eeuw RUUD HEHENKAMP, Protestantisering en disciplinering. De godsdienstige geschiedenis van Huizen 1675-ca. 1800 JAAP GROENEVELD, Vredig op het Sint-Janskerkhof. Twee eeuwen katholiek begraven van de Reformatie tot de Bataafse Tijd Deel 6 Nieuwe tijden: Inleiding GERRIT SCHUTTE, Tolerantie op dorpsniveau – Protestant & Katholiek in achttiende-eeuws Hilversum JAN OUT, Gekibbel om de kerken. Over de mogelijke teruggave van de Eemnesser kerken aan de katholieken 1795-1819 Deel 7 Uitleiding: GERRIT SCHUTTE, Geus of Paaps – protestant en katholiek geworden. Slotbeschouwing Noten Beredeneerde bibliografie Personalia
'Op een boeiende wijze wordt de geschiedenis van het kerkelijk leven in de verschillende dorpen voor het voetlicht gehaald. Wie oog heeft voor de verschillende fraaie kerktorens in het Gooi en Eemland, vindt in deze bundel het verhaal achter de stenen en de wederwaardigheden van mensen die hier eeuwen voor ons geleefd en geloofd hebben.' W.H.Th. Moehn in: Documentatieblad Nadere Reformatie 38 (2014) 2, p. 88-90
'Wie liefde heeft voor regionale kerkhistorie zal dit prachtige boek geboeid lezen!' In: Gezinsgids (16 oktober 2014), p. 89
'In dem Buch sind 22 [...] Beiträgen aufgenommen und damit ist ein sehr spezielles Fachwissen von Lokalexperten zusammengebracht das als Ganzes die faszinierende Reformationsgeschichte dieses kleinen geographischen Abschnitts in ihrem Verlauf sowie in ihrer Nachwirkung bietet. Die Detailstudien helfen auch um zu überprüfen ob die Generalthesen auf lokale Ebene auch wirklich stimmen und das zeigt sich auch für dieses Gebiet oft nicht der Fall zu sein. Damit ist dieses Buch mehr als eine regionalgeschichtliche Studie und kann es ausserdem in der Methode exemplarisch sein für andere, ähnliche Initiative.' Selderhuis in: Literaturbericht / Supplement 43 (2014), p. 148-149
'Het is [...] een prachtig naslagwerk geworden. Alles bij elkaar is het een interessant boek met veel afbeeldingen, met in het midden levendige kleurenfoto's.' Jan Hein Bannier in: Vrienden van 't Gooi 19 (2014) 1, p. 29
'De bundel verwijst verhalen naar het rijk der fabelen en vertelt de geschiedenis van de reformatie in deze regio op basis van gedegen onderzoek. In het boek is een beredeneerde bibliografie opgenomen.' Wim Dral in: Eigen Perk (2014) 1, p. 40-41, tijdschrift van de Historische Kring Hilversum
'Veel artikelen kunnen gelezen worden zonder voorafgaande. Een aantal zijn al eerder gepubliceerd. [...] Behalve een Inleiding heeft het boek ook een Uitleiding; een heldere slotbeschouwing.' In: KringNieuws van Historische Kring Bussum (december 2013), p. 2
'Als Geuzen en papen iets duidelijk maakt, dan is het dat de protestantisering van de streek tussen Vecht en Eem, ruwweg de driehoek Amsterdam-Utrecht-Amersfoort, zich traag en tegen de zin van de bevolking heeft voltrokken. Verhalen dat pastoors 's morgens de Mis deden en zich 's middags onder gejuich voor de Reformatie uitspraken, blijken niet te kloppen. Ook het beeld van verloederde kloosters blijkt, op één klooster na, onjuist. [...] In 1606 was de Reformatie er nauwelijks een stap gevorderd.' Jan Peeters in: Katholiek Nieuwsblad 08-11-2014, p. 4-5
'[...] een razend interessante studie [...].' Peter Korver op: www.dekapel.nu 14-12-2013
'Het boek is een aanrader voor mensen die geïnteresseerd zijn in de lokale geschiedenis van het Gooi, maar zeker ook voor hen die geïnteresseerd zijn in lokaal verloop van de Reformatie en de gevolgen hiervan in brede zin. Het boek geeft een vernieuwend beeld van de invloed van zulke grote historische gebeurtenissen op het dagelijks leven voor de "gewone mens". Tessa Nagel op: www.historischhuis.nl/recensiebank 01-02-2014
'Het hoog gelegen Willibrordkerkje van Nederhorst-den-Berg zat helemaal vol. Een volle kerk! [...] De aanwezigen kwamen niet voor allerzielen. Het ging hun om een symposium rond een boek: je kunt een zwakkere reden bedenken om een kerkgebouw te bezoeken. [...] In maart 2014 wordt er door TVE een discussiebijeenkomst georganiseerd waarin de stilgehouden aanwezigen hun schade kunnen inhalen. Intussen heeft iedereen de tijd om het boek goed te lezen. Bij de uitgang vond Geuzen en papen ruim aftrek. Dus dat belooft wat.' Ruud Hehenkamp doet verslag van het symposium gehouden op 2 november 2013 op: www.oecumen.nl 06-11-2013
'Pas in 1581 was de gereformeerde Reformatie zo ver doordrongen in Huizen, dat de baljuw van het Gooi de uitoefening van de rooms-katholieke eredienst verbood. In 1572 was pastoor Klaas Jansz uit Huizen vertrokken (gevlucht?). In 1574 werd hij toen al predikant in West-Blokker, zonder dat hij iets van die stap in Huizen had laten merken. In die tijd was Huizen gedurende 25 jaar zonder "geregelde pastorale zorg". Er stonden ook nog "paapse altaren" in de kerk [...]. De hervorming voltrok zich dan ook maar langzaam. Die heeft zich dus niet voltrokken omdat de pastoor ter plekke gereformeerd werd, maar omdat Huizen zo lang zonder pastoor zat. Een beeldenstorm is er niet geweest.' J. van der Graaf in: Huizer Kerkblad 29-11-2013
'In de artikelen, die chronologisch geordend zijn, komen alle dorpen en steden tussen de rivieren aan bod. Samen bieden zij een verrassend inzicht in ons gezamenlijke verleden. Een must voor bewoners van de regio die zich bewust willen worden van "waar we vandaan komen". [...] De bundel bevat tal van voorbeelden van oude verhalen, die - zo blijkt nu - niet de ingewikkelde werkelijkheid van toen weergeven, maar latere wensen en interpretaties. Veel van die "mythes" worden in de bundel onderuit gehaald of flink genuanceerd. Nog altijd wordt bijvoorbeeld in Nieuw-Loosdrecht en Huizen enthousiast verteld, hoe de pastoor van de ene op de andere dag protestant zou zijn geworden en zijn parochianen met hem. Niet dus. En met de vreselijke onderdrukking van de katholieken onder protestants bestuur blijkt het her en der in de regio flink te zijn meegevallen.' Eddie de Paepe in: Gooi- en Eemlander/Regionaal 20-11-2013, p. 12-13
'De bundel is grondig, vernieuwend en prikkelend. Het belang ervan reikt verder dan de Eem en de Vecht, want volgens Schutte staat het verhaal over katholieken en protestanten tussen Vecht en Eem model voor wat er elders in het land gebeurde: fundamentele verschillen waren er niet.' Willem Bouwman in: ND/Gulliver 01-11-2013, p. 14
'[Dr. Llewellyn] Bogaers stelde [tijdens het symposium "Geuzen en Papen tussen Vecht en Eem"] dat de roep om hervorming van de kerk in de zestiende eeuw niet leefde tussen Vecht en Eem, het gebied in het noorden van de provincie Utrecht en het zuidoosten van Noord-Holland. "Het is een mythe dat velen uitzagen naar een reformatie. De traditionele religie betekende veel voor het overgrote deel van de bevolking daar." De rooms-katholieke kerk was in die streek volgens haar niet in verval maar speelde juist in op nieuwe dingen, concludeert Boagaers. Ze was pluriform, er bestond een grote saamhorigheid en de aflaat was er niet in tel.' In: Reformatorisch Dagblad 04-11-2013
Verder gesignaleerd in: Kroniek 16 (2014) 1, p. 23.