Vijfenzestig jaar na de Tweede Wereldoorlog stuiten archeologen in Overijssel nog regelmatig op gedumpte of afgeworpen bommen, sporen van bominslagen, loopgraven en lanceerinrichtingen. Deze vondsten vormen een mooie aanvulling op het historisch bronnenmateriaal. Ook boven de grond zijn hier en daar nog overblijfselen uit de periode 1940-1945 te zien: restanten van schijnvliegvelden, enkele barakken van Rijkswerkkampen en bunkers van verdedigingslinies. In dit themanummer beschrijven archeologen en historici deze zichtbare elementen in het Overijsselse landschap en enkele recente vondsten.
Het lidmaatschap van de Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis (VORG) bedraagt €30,– per jaar, voor jongeren (tot 25 jaar) €15,–, donateurs €45,– . Behalve de OHB ontvangt u het tijdschrift Mijn stad mijn dorp. De prijs van een los nummer van OHB varieert.
Inhoud: LYDIE VAN DIJK, Voorwoord RUURD KOK, Archeologie van de Tweede Wereldoorlog in Overijssel. Een verkenning van thema's voor gericht onderzoek BART VERMEULEN, Sporen van de Tweede Wereldoorlog in Deventer MICHAEL KLOMP, Zelfs te veel voor 'Winston Churchill' MICHAEL KLOMP, Fotokatern MICHAEL KLOMP, Sporen van de IJssellinie RENÉ VOSSEBELD, Vliegveld Twente LYDIE VAN DIJK, Rijkswerkkampen Literatuursignalement Kort verslag over 2010 Auteurs
'De archeologie en de Tweede Wereldoorlog hebben een moeizame verhouding. Enerzijds puilt het bodemarchief nog uit van sporen uit deze nietsontziende oorlog. Anders richten professionele archeologen zich slechts zelden op deze "moderne" grondlaag. Hoewel de oorlog ondertussen een monumentale status heeft bereikt, staan in het bodemonderzoek veelal oudere perioden centraal. Er is echter sprake van een kentering. [...] De bundel Archeologie van de Tweede Wereldoorlog in Overijssel lijkt mij een schot in de roos om die kentering ook bij een breed publiek onder de aandacht te brengen. het betreft regionale geschiedschrijving en laat zien dat je de oorlogssporen ook op een grotere schaal moet duiden dan puur van plaatselijk belang.' Leon Mijderwijk op: www.historiën.nl 08-03-2011
'De Tweede Wereldoorlog leent zich niet alleen voor historisch maar ook voor archeologisch onderzoek. Kleine plassen in het bos blijken bomkraters te zijn, en bijna dichtgeslibte greppels de resten van loopgraven en tankgrachten. [...] Dit rijk geïllustreerde jaarboek laat zien hoe fascinerend en inzichtgevend de archeologie van de meest beschreven oorlog is.' Willem Bouwman in: Nederlands Dagblad 28-01-11
In “Archeologie van de Tweede Oorlog in Overijssel” vragen de auteurs, voornamelijk archeologen, aandacht voor deze objecten, die allemaal iets vertellen over één van de belangrijke perioden uit onze vaderlandse geschiedenis. Doch het boek bevat meer dan alleen berichtgeving over de bodemvondsten. In de artikelen wordt ook uitleg gegeven over diverse objecten en vertellen de auteurs de geschiedenis achter de historische plekken als vliegveld Twente en de werkkampen. De artikelen worden afgewisseld met een schat aan foto’s en plattegronden en dat maakt dit boek naast een archeologische gids van Overijssel ook nog eens tot een zeer informatief boek. […] Helaas zijn niet alle objecten nog in goede conditie, sommige kazematten bijvoorbeeld verkeren in erbarmelijke staat en daarom is er zorg om behoud van dit cultuurgoed. […] De auteurs hopen dan ook dat “Archeologie van de Tweede Oorlog in Overijssel” aanzet tot verder onderzoek. In ieder geval zal dit boeiende boek de lezers inspireren tot het bezoeken en waarderen van deze historische bezienswaardigheden. Dat doel hebben de auteurs beslist al bereikt. Beoordeling: X X X X X Uitstekend' Annabel Verwer op: www.boekbesprekingentweedewereldoorlog.wordpress.com februari 2011
'Al die "stille getuigen" van de Tweede Wereldoorlog kunnen belangrijke verhalen vertellen. Mits ze tijdig onderzocht, beschreven en — waar mogelijk — bewaard worden. De archeoloog Ruurd Kok houdt in de jongste editie van Overijsselse Historische Bijdragen een indringend pleidoor vóór archeologisch onderzoek naar de oorlog. En tégen een gedachteloze afbraak van wat er nog aan onroerend goed rest. [...] het belang ervan wordt alleen maar groter nu de generatie van ooggetuigen die het verhaal zelf kunnen vertellen, uitsterft.' Gerard Lage Venterink in: Tubantia 26-01-11
'Het geheel is een informatieve en interessante bundel geworden waarin na een verkennend hoofdstuk de verschillende thema's van reeds verricht onderzoek de revue passeren. Daarmee wordt tevens een waardevolle aanzet gegeven tot verder onderzoek.' In: Archeologie Magazine 2011, nr. 2, p. 58
'De artikelen zijn over het algemeen goed leesbaar, al schemert hier en daar nog het opsommerige van de onderliggende archeologische rapportage door. Het erfgoed van de oorlog blijkt in ieder geval letterlijk een vruchtbare voedingsgrond te hebben.' Fred Vogelzang op: www.historischhuis.nl/recensies 05-06-11.