Een heilig volk is geboren

Opkomst en ondergang van een christelijke staatsideologie uit de vroege Middeleeuwen (c.750-900).
 

Moderne auteurs hebben de middeleeuwse politieke opvattingen vaak afgedaan als een uit de hand gelopen gevolg van de knellende greep van het christendom op de samenleving. De scheiding van Kerk en staat is zo sterk doorgedrongen in de hedendaagse politieke theorie, dat een alternatief ondenkbaar is geworden. Dr. Steven Vanderputten, werkzaam aan de Vakgroep Middeleeuwse Geschiedenis van de Universiteit Gent, tornt aan het geloof dat enkel het eigentijdse democratische discours rationeel is. De door hem bestudeerde Karolingische dynastie (midden achtste tot late negende eeuw) is een uitstekend voorbeeld van een groep vorsten die zich inspanden om hun politieke idealen, geloofsovertuiging en sociale rol in de vroegmiddeleeuwse samenleving te verzoenen. Theoretici werkten een beleidsplan uit waarin zowel de vorst, zijn medewerkers als alle onderdanen geconfronteerd werden met hun morele verplichtingen ten ove­staan van God. De gedachte dat de samenleving een voorafspiegeling moest vormen van het hiernamaals, zorgde ervoor dat Karel de Grote en zijn opvolgers zich in woord en daad uitdrukten ten voordele van alles wat dat ideaal dichterbij kon brengen. In de Capitularia, een unieke rechtsbron waarin de stem van de koning klinkt, wordt gepoogd politiek idealisme en rationeel beleid te verzoenen.