De bisschoppen en de moraal

Gezag en macht in de vroege en volle middeleeuwen.
 

Met deze rede aanvaardde P.H.D. Leupen op 7 oktober 1985 het ambt van gewoon hoogleraar in de algemene en Nederlandse geschiedenis der middeleeuwen aan de Universiteit van Amsterdam. De rode draad is de Vita Godeliph, een elfde-eeuwse verhalende bron uit Vlaanderen over het leven van de heilige Godelieve. Met deze bron als uitgangspunt toont Leupen hoe het middeleeuwse episcopaat de moraal met de publieke orde identificeerde. Deze ontwikkelingen blijken te kunnen worden herleid tot de politieke machtsverhoudingen uit het tijdvak van de negende eeuw. De verzwakking van het koningschap en de toename van het geweld, zich onder andere uitend in successieoorlogen, hebben ertoe geleid dat de bisschoppen zich eerst in theorie en vervolgens ook in de praktijk gingen bezighouden met de publieke zaak. Op deze manier koppelt Leupen de mentaliteitsgeschiedenis aan de geschiedenis van de politieke theorie.