De Hanze, een praktisch netwerk
De Hanze heeft een magische klank, een klank van samenwerking, wederzijds vertrouwen, van individuele steden die zich ontplooiden en een internationaal handelsnetwerk dat in het middeleeuwse Europa zijn weerga niet kende. Kortom een klank om je mee te vereenzelvigen. En dat gebeurde op grote schaal. De Hanze was een netwerk van ongeveer tweehonderd steden in het noorden van het Duitse Rijk waar Nederland tot 1648 formeel ook toe behoorde. Er zijn dan ook de nodige Nederlandse Hanzesteden. Niettemin is er lang bijzonder weinig in het Nederlands over de Hanze gepubliceerd. Zeker de moderne inzichten hebben in Nederland nog nauwelijks het publiek bereikt. Koggen, Kooplieden en Kantoren beoogt de lezer een gevarieerd en modern beeld te geven van het functioneren van de Hanze als belangengemeenschap en koopliedennetwerk dat bijna vierhonderd jaar zijn stempel drukte op de handel en politiek van het Noord- en Oostzeegebied.
Inhoud: HANNO BRAND/EGGE KNOL, Vooraf VOLKER HENN, Het ontstaan van de Hanze HANNO BRAND, De slagkracht van de 'Stedenhanze' CARSTEN JAHNKE, De Hanze en de Europese economie in de middeleeuwen DICK E.H. DE BOER, Koopliedennetwerken en de Hanze STUART JENKS, Concurrentie JUSTYNA WUBS-MROZEWICZ, De Kantoren van de Hanze: Bergen, Brugge, Londen en Nowgorod BERT LOOPER, De Nederlandse Hanzesteden: scharnieren in de Europese economie 1250-1550 ANDRÉ F.L. VAN HOLK, Maritieme archeologie van de kogge JOB WESTSTRATE, Handel en transport over land en rivieren HERMANN NIEBAUM, Taal en communicatie in het Hanzegebied JEROEN BENDERS, De stad Groningen en de Hanze tot het eind van de zestiende eeuw ROLF HAMMEL-KIESOW, Hoe de Hanze verdween en op de drempel van de 20e naar de 21e eeuw weer opleeft Noten Over de auteurs
‘The book provides an interesting, balanced and well-informed overview of the results of new research about the history of the Hanseatic League and will be very useful to students and scholars who seek a comprehensive insight into recent scholarly developments on the subject. The essays, moreover, are clearly written, and the bibliography is excellent.’ Herman van der Wee in: International Journal of Maritime History, Vol. XXI, no. 2 (December 2009), p. 360-361; 'In het algemeen voldoet de bundel aan zijn doelstellingen. De lezer krijgt een afwisselend paletvoorgeschoteld en raakt goed op de hoogte van veel recent onderzoek naar de Hanze en belangrijke nieuwe literatuur. Dat alles wordt vergezeld door tal van, soms verrassende, kleurenillustraties. [...] Betekent dit nu dat er op deze bundel niets aan te merken valt? Bepaald niet! Dit blijven twaalf, soms als los zand aan elkaar hangende, zeer diverse artikelen. [...] Kortom, een rommelig geheel, maar wel een met veel nuttige informatie en ideëen. Bram van den Hoven van Genderen in: Madoc 23 (2009) 4; 'Deze interessante bundel werpt nieuw licht op een aantal aspecten van de Hanze, zoals taal en communicatie, het koggeschip, de rol van individuele kooplieden, onderlinge concurrentie en de rol van de Hanzenkantoren.' Marjoke de Roos in: Geschiedenis Magazine nr. 2, 2010; 'Het is een schitterend boekwerk geworden. Nuschrijf ik dat wel vaker, maar dit is wellicht het mooiste boek dat ik de afgelopen jaren heb mogen recenseren. Normaal gesproken kijk ik vooral naar de inhoud van de tekst, maar nu trokken ook rond de 80 kaarten, stadsplattegronden, portretten, tabellen: et cetera. mijn aandacht. Veel van deze illustraties zijn zelfs in full color. [...] Twintig euro voor zo'n mooi boek is een koopje. John van Zuthem in: Stad & Lande 18 (2009) 4; 'De artikelen zijn over het algemeen helder geschreven. Wel is de bundel een "losse" verzameling artikelen. Een onderlinge afstemming is, gezien de herhalingen over wat de Hanze is, niet stringent doorgevoerd. Natuurlijk geen probleem als je de artikelen niet achter elkaar leest. Het boek is fraai vormgegeven met harde kaft en fraaie kleurenfoto's en kaartmateriaal. Een notenapparaat ontbreekt gelukkig niet.' Leon Mijderwijk in: Historien.nl december 2009; 'Over de Hanze verscheen in Nederland lange tijd vrijwel niets. De auteurs van de twaalf artikelen in deze bundel zijn er goed in geslaagd om die lacune aan te vullen. Dat werd hoog tijd, want de mythevorming over de Hanze vierde hoogtij. In kringen van de het bedrijfsleven en de politiek eigende men zich sedert de jaren tachtig van de twintigste eeuw de Hanze met graagte toe, waarbij het uiteraard meer om een bruikbare mythe ging dan om een zo getrouw mogelijk historisch beeld. [...] Het boek is zeer fraa uitgevoerd, zoals we dat van de uitgeverij Verloren kennen.' Han C. Vrielink in: Historisch Huis 11-01-10; Vermelding in: Nederlands Dagblad 27-11-09.