In het jaar 1000 lag het huidige grondgebied van de provincies Noord- en Zuid-Holland aan de rand van de beschaafde wereld. Een paar kleine nederzettingen en een enkel klooster in een overigens woest en nat landschap - meer had deze streek niet te bieden. Drie eeuwen later, in 1300, lagen de kaarten wezenlijk anders: grote delen van Holland waren in cultuur gebracht, steden als Dordrecht hadden zich ontwikkeld tot handelscentra van belang en de eerste Hollandse schrijvers en schilders leverden hun producten af. En dat was nog maar het begin. Want nog eens drie eeuwen later, rond 1600, was Holland uitgegroeid tot een ware wereldmacht, zowel economisch als cultureel. In dit eerste deel van de Geschiedenis van Holland laten historici, archeologen en kunsthistorici van naam hun licht schijnen over de vraag hoe het komt dat het graafschap Holland zich in de tweede helft van de Middeleeuwen zo voortvarend heeft ontwikkeld - en in hoeverre in deze periode al de basis is gelegd van een cultuur die wij 'typisch Hollands' noemen.

'De reconstructie van dat verre verleden is in het eerste deel van (vierdelige) Geschiedenis van Holland met verve ter hand genomen. De band oogt enigszins als een schoolboek voor het voortgezet onderwijs, en zo lijkt het door bij mekaar elf auteurs ook geschreven - maar dat is allerminst een bezwaar, integendeel: de meeste hoofdstukken laten zich lezen zoals je vroeger kon luisteren naar de ideale geschiedenisleraar.' Jan Blokker in: de Volkskrant 14 juni 2002. 'Vergeleken met andere provinciale geschiedschrijvingen van de afgelopen tientallen jaren, is de Geschiedenis van Holland een nakomertje. Maar het is wel een flink volgroeid kind geworden. Veertig historici, geografen, archeologen en kunsthistorici werkten eraan mee, en verwerkten onderzoekingen uit de laatste decennia. De vier delen (na de zomer verschijnen deel 2 t/m 4) zullen dus een goede weergave bieden van de modernste opvattingen. Dat geldt in ieder geval voor het zojuist verschenen Deel 1, dat de geschiedenis tot 1572 behandelt.' Willemien Schenkeveld in: Gooi- en Eemlander 24 mei 2002. '(...) dit eerste deel is zeer fraai vormgegeven, met uiterst leesbare letter, interessante kaderteksten en prachtige illustraties - waarvoor duidelijk kosten noch moeite gespaard zijn - en de teksten zelf zijn ook zeer leesbaar.' Henk Looijesteijn in: Recensiebank historischhuis.nl, januari 2003. 'Met het boek tot stand gekomen onder de redactie van Thimo de Nijs en Eelco Beukers is eindelijk een pijnlijk hiaat in de historiografie gevuld. En het project, waar nog minstens drie vervolgverhalen op moeten volgen is met deze voorbeeldige status questionis, die zich gelukkig niet enkel tot de professionele historicus en student geschiedenis richt, maar ook de geïnteresseerde leek veel leesplezier zou moeten verschaffen, in menig opzicht geslaagd.' Peter Stabel in: Holland 43 (2002). 'Verhollandste de rest van Nederland of was Holland vernederlandst? Een eenduidig antwoord is niet mogelijk zonder een systematische comparatieve studie met de regionale of lokale geschiedenis als uitgangspunt. Geschiedenis van Holland biedt daarvoor een uitstekend uitgangspunt. De eerste beide delen van Geschiedenis van Holland passen uitstekend in het rijtje provinciale geschiedenissen dat de afgelopen decennia is verschenen. Ze zijn goed geschreven en fraai geïllustreerd.' Ronald Rommes in: Tijdschrift voor Geschiedenis 117 (2004) 1.